Stemmingmakerij

Politiek. Niet meteen een onderwerp waar je als puber enthousiast van uit je schoolbank schiet.

Toch doen we ons best om duidelijk te maken dat politiek niet saai is. En dat de beslissingen die in Den Haag, in de provincie of in je gemeente genomen worden, meer invloed op jouw leven hebben dan je je dagelijks realiseert. Denk maar aan de afgelopen coronaperiode. De leerplicht. De leeftijdsgrens voor alcohol. Soms heb je er iets over te zeggen. Soms nog niet. Op school horen we graag jouw mening en proberen we daar iets mee te doen.

Zo hebben we een ‘leerlingenarena’ waarbij scholieren uit alle jaarlagen in gesprek gaan met docenten over allerlei zaken op school. Wat zou je anders willen en hoe kunnen we dat samen realiseren? Daar komen mooie en zinvolle dingen uit. Belangrijk is daarbij dat je elkaar geen verwijten maakt, maar je standpunten goed formuleert, goed doordachte argumenten gebruikt en vooral ook goed naar elkaar luistert. Niet ‘wij tegen hullie’, maar ‘samen werken aan een mooie school’.

Vorig jaar hielden we in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen een scholierendebat met plaatselijke politici.

Dit schooljaar was het tijd voor de Provinciale Staten en de waterschappen. Ook weer een mooie kans om het onderwerp ‘politiek’ onder de aandacht van de leerlingen te brengen. Zo bezochten onze burgemeester en de dijkgraaf onze school om met een leerlingenpanel te spreken over verschillende onderwerpen. Mooi initiatief en weer een signaal dat jongeren serieus genomen worden.

Vorige week werd een leslokaal in de school ingericht als stembureau en kwamen bewoners van Twello, waaronder ook de burgemeester, in ons gebouw hun stem uitbrengen. Intussen was er natuurlijk ‘gewoon les’ voor onze leerlingen. Maar die konden op dezelfde dag hún stem uitbrengen over de stelling: ‘Ik voel me veilig in het verkeer wanneer ik naar school fiets’. Er waren echte stembiljetten en er stond een officiële stembus in de aula.

Mooi om te zien hoe op zo’n dag mensen van alle leeftijden in onze school zijn.

Bij maatschappijleer vulden we een kieswijzer in. Oké, je mág nog niet stemmen, maar stel je voor dat het wél mocht, waar zou je nu dan ongeveer staan met jouw mening? We kozen de juiste provincie en gingen aan de slag. Leerling: ‘Meneer, wat is klimaatneutraal?’ (Stelling: ‘Overijssel moet in 2040 klimaatneutraal zijn.’) Andere leerling: ‘Dat je geen mening hebt over het klimaat, dat het je niet uitmaakt’. Oeps, toch nog maar even uitleggen. De uitslagen waren zeer divers. ‘Huh? 50+! Hoe dan?’ Of: ‘Yes! BBB! Dat hoopte ik al!’

De volgende dag werd de uitslag van het mini-referendum over de stelling geprojecteerd. Zevendertig procent voelde zich niet zo veilig in het verkeer richting school, drieënzestig procent wél. Reden genoeg om toch nog weer eens met de gemeente in gesprek te gaan over verbetering van de verkeersveiligheid rond de school.

Leerlingen betrekken bij politiek. Belangrijk als voorbereiding op de tijd dat je écht mag stemmen. Dat je dan tegen die tijd niet denkt: ‘Waarom zou ik naar de stembus gaan? Er wordt tóch niet naar me geluisterd…!’

Onder volwassenen leeft dat gevoel helaas maar al te vaak. Er is gebrek aan vertrouwen, er is polarisatie, het ‘wij tegen hullie’-gevoel. Er wordt te vaak niet naar elkaar geluisterd, ook in officiële debatten wordt er veel te hard door elkaar heen gepraat, beledigd, gepest. Niet bepaald een goed voorbeeld voor onze jongeren.

Politici worden belaagd met fakkels, trekkers, en ontvangen regelmatig haatmails en doodsbedreigingen. En inderdaad: ‘als niemand luistert naar niemand vallen er doden in plaats van woorden’. Grote kans dat je een deel van je leven met beveiliging te maken krijgt. Toch mag je hopen dat er ook in de toekomst nog mensen zijn die de politiek in willen én durven gaan. (Dat geldt ook voor het onderwijs trouwens.) Want je moet toch sámen een land besturen, wanneer je tenminste geen dictatuur wilt worden.

Laten we dan maar vroeg beginnen. Op school. Met leren naar elkaar te luisteren. Met jezelf een mening vormen. Met debatteren. Elkaar respecteren. Oefenen voor wanneer je echt gaat stemmen.

De school als ‘stemmingmakerij’.

Die verkiezingsdag heb ik tot 14.30 uur les. Tien minuten voor het eind van de les klopt een leerling uit een ánder leerjaar op de deur van m’n lokaal. ‘Meneer, kunt u even meekomen? Er is iemand voor u beneden.’ ‘Is het heel belangrijk?’ ‘Hij vroeg naar u…!’ Wanneer ze de naam van de betreffende persoon noemt, (‘meneer Hessels’) aarzel ik niet langer. ‘Jongens en meisjes, ik ben even naar beneden, ruimen jullie alvast maar op en zet de stoelen alsjeblieft op de tafels en dan eh…….mag je alvast gaan’.

Beneden bij het stemlokaal wacht een oud-collega van VC Twello, inmiddels ook echt een oudè collega. Al héééél lang met pensioen. Jarenlang gaf hij met veel plezier economie op onze school. We praten even bij en hij vertelt me dat hij het nog steeds zo leuk vindt om te lezen over de school en de leerlingen. En dat het toch zo’n mooi vak is en hij het zó wéér zou doen. Intussen komen de leerlingen van m’n laatste lesuur de trap al af en staan even geamuseerd en nieuwsgierig te kijken naar twee oude(re) mannen die uitgebreid afscheid nemen.

‘Meneer, heeft die man hier echt vroeger gewerkt?’ ‘Klopt!’ ‘En werkte u hier toen ook al?’ ‘Eh….ja!’

Ik zou hem zo weer als collega aannemen. En ik weet zeker dat hij het nog steeds zou kunnen.

Misschien kunnen we erover stemmen….!

Bert Jansen
Docent VC Twello