12 januari 2023
En dan is het 2023. Hoewel het schooljaar ‘gewoon’ doorgaat, is het toch een soort nieuwe start.
Wanneer je in het onderwijs werkt, misschien meer een dóórstart. Ik word er zelf altijd een beetje door gehinderd dat ik meer in schooljaren dan in kalenderjaren denk. Ik ben als het ware een ‘kalenderontkenner’ Hoewel ik óók denk dat ik ieder jaar een beetje kalender wordt. (Zo, dat was de eerste woordgrap van het nieuwe jaar.)
Het woord van het áfgelopen jaar bleek ‘klimaatklever’ te zijn geworden. Iemand die zich uit protest tegen het te softe klimaatbeleid vastkleeft aan ….wat dan ook. Wát je er ook van vindt, deze laatste weken braken weer alle records wat betreft de hoogte van de temperatuur. En dan worden we eigenlijk allemáál klimaatklevers, want zelfs op oudejaarsavond had je vanzelf al plakkerig kunnen worden met maar liefst 17 graden.
In mijn woonplaats Apeldoorn was particulier vuurwerk verboden, misschien om de temperatuur niet nóg hoger te laten oplopen. Het gevolg was niet een oorverdovende stilte, maar eigenlijk een normale gezellige avond met meer dan genoeg prachtig vuurwerk in mijn en andere woonwijken.
Ik stond er maar braaf en vuurwerkloos naar te kijken en toch van te genieten. Blijkbaar moet je iets eerst gewoon verbieden, om het dan maar gewoon door te laten gaan en een oogje dicht te knijpen. In een enkel geval liep het tóch weer uit de hand en moesten mensen voorgoed een oog dichtknijpen vanwege een vuurwerkverwonding.
Geen ‘staakt-het-vuurwerk’ dus en helaas óók geen ‘staakt-het-vuren’ in de oorlog tussen Oekraïne en Rusland. Zelfs niet tijdens Kerst. Dat was jammer. Niet alleen voor al die mensen die helemáál geen oorlog wilden, maar ook omdat je met zo’n tijdelijke wapenstilstand tijd hebt om even na te denken: ‘Waar waren we nou eigenlijk helemaal mee bezig? En waarom?’ Wanneer je twee dagen kan stoppen, kan je ook helemáál stoppen. Nou ja, behalve met roken, drinken en eten blijkbaar, want dat nemen veel mensen zich iedere nieuwe januari wéér voor.
Je zou bijna denken dat de naam van deze maand ontstaan is als volgt: Ooit was er een man, genaamd Ari (zonder ‘e’) die steeds na de kerstdagen van zijn vrouw moest stoppen met roken, drinken en teveel eten. Verder kreeg hij allemaal goede voornemens opgelegd die hij moest gaan uitvoeren. Op zijn vraag of dat allemaal tegelijk van de éne op de andere dag moest, antwoordde zijn vrouw:
Ja, nú Ari!
(Misschien moet ik me voornemen te gaan stoppen met taalgrapjes?)
Oké, school dan! ‘Waar waren we nou eigenlijk helemaal mee bezig?’ Je zou het bijna vergeten in die vakantie, maar twee weken is dan weer nét te kort om het écht niet meer te weten. De eerste week negeer je nog keihard alle groepsapps, kijk je niet op je werkmail en blijft het achterstallige nakijkwerk keurig verborgen in een gesloten doos áchter de kerstboom. Halverwege de tweede week zie je toch een eerste berichtje van een leerling binnenkomen. (Ik vergeet de stroom aan ‘Gelukkig-nieuwjaartjes’ die op oudejaarsavond in de klassenapp verscheen, maar dat was dan ook wel weer heel leuk!) De leerling van het berichtje schreef: ‘Meneer, ik heb alvast een samenvatting gemaakt voor de toets in de toetsweek. Kunt u er even naar kijken en zeggen of dat zo een beetje een goeie samenvatting is?’
Wauw. Niks geen gezeur met ‘de beste wensen’, gewoon dóóórrr met dat schooljaar! Ik wilde deze leerling niet teleurstellen met een antwoord als: ‘Zóóóóó! Heeft je moeder (sorry, het zijn meestal de moeders, positief bedoeld) een lijstje met goeie voornemens voor je gemaakt?’ Of alleen maar zeggen: ‘Goed bezig man! Ja, helemaal prima!’, zonder het bijgevoegde bestandje te openen. Toen ik dat laatste probeerde, bleek dat de leerling een programma had gebruikt dat ik niet kon openen zonder toestemming. Of zoiets. Ik liet hem dus weten dat ik vond dat hij erg goed bezig was, maar of hij het bestand opnieuw…enz.
Ik was weer bij de les. Al dat gedoe met Kerst en Oud en Nieuw, het zijn gewoon maar hinderlijke onderbrekingen van een schooljaar waar je nét lekker inzat. Diezelfde dag ontmantelden we onze kerstboom en zag ik de doos met wat achterstallig nakijkwerk onbeschut tevoorschijn komen. Oh ja!
Gelukkig, ik had nog een aantal dagen. Nu even goed plannen. Was dat niet een voornemen van 2022 en álle jaren daarvoor? Oké, copy…paste en hij staat er ook weer voor 2023…!
Voorbereiden voor de eerste week. Eh…O ja, één week normaal les (kan dat ooit?) en dan is het alweer toetsweek! Dus gauw wat oefenmateriaal maken voor die ene klas voor de komende week. Ik heb ze morgen al!
Na een uurtje werken zie ik in de personeelsmail (je moet ‘m toch een kéér openen) dat mijn vakcollega exact hetzelfde oefenmateriaal een paar dagen eerder óók al had gemaakt en naar mij gemaild heeft…! Is dat een voorbeeld van slecht werkoverleg? Nee, vind ik niet! Vooral een voorbeeld van heel goeie voornemens en de beste bedoelingen voor je leerlingen en je collega’s! Maar ja, zo’n vakantie ertussen…dan krijg je dat hè?
Een blik in de jaaragenda leert mij ook nog eens dat onze leerlingen de eerste twee uur van die eerste maandag vrij zijn (ik dacht alleen het eerste uur) en ik die betreffende klas nog niet eens héb op die eerste lesdag…nou ja, dan is het vast klaar voor de dinsdag. Zie je wel, het gaat al meteen goed met dat plannen als voornemen!
Morgen beginnen we met een nieuwjaarsontbijt. En dus de eerste twee uur géén les.
Gelukkig! Een nieuw jaar!
Gelukkig nieuwjaar!
Tip: kopieer en plak eerst je goede voornemens van de afgelopen drie jaar en bedenk er hooguit één nieuwe bij!
Bert Jansen
Docent VC Twello