Eigen tijd

Bert Jansen laat u de sfeer proeven op het Veluws College Twello. In deze blog schrijft Bert, docent Nederlands en maatschappijleer op deze middelbare school, over ontroerende, grappige of confronterende belevenissen, vaak gekoppeld aan de actualiteit.

14 maart 2019

‘Dat doe je maar in je eigen tijd!’ Hoe vaak krijg en kreeg je als leerling, puber, zoon of dochter bovenstaande uitroep naar je hoofd geslingerd? Je was even bezig met iets wat niet paste in de plannen van iemand anders. Een docent, je vader of moeder, je baas.

Een prima antwoord zou natuurlijk zijn: ‘Dit ÍS mijn eigen tijd!’ Want, van je geboorte tot je dood is de tijd van jou. En die tijd is al zo kort. Mag je dan misschien lekker zelf weten wat je ermee doet?

Nee dus.

Anderen vinden dat ze recht hebben op een deel van jouw tijd. Dan heet het opeens ‘schooltijd’. Of ‘etenstijd’. Dat laatste wanneer je ouders bijvoorbeeld willen dat je komt eten, terwijl jij daar nog helemaal geen zin in hebt. ‘Eigen tijd’ wordt vaak gezien als ‘vrije tijd’, tijd waarin je niets ‘moet’, tijd die niet door anderen is geclaimd.

Op school is de scheidslijn tussen Eigen Tijd en ‘gestolen tijd’ (lees: door anderen ingepikt) niet altijd duidelijk. Dat een lesuur niet als Eigen Tijd wordt ervaren is wel duidelijk. Maar direct na het laatste lesuur gaat een leerling z’n eigen tijd al ‘terugclaimen’. Nablijven, iets moeten afmaken, helpen opruimen, dat wordt al een strijd. ‘Dan moet ik trainen!’ ‘Werken!’ ‘Naar de orthodontandarts!’

Maareh……MOET? Dus eigenlijk wéér geen Eigen Tijd? Zeg dan in elk geval: ‘Dan WIL ik…!’

Toch is het slim. Want door te zeggen: ‘Ik moet…’ geef je ermee aan dat ánderen dan de school of docent al recht hebben op die tijd. Je trainer. Je bijbaanbaas. Je ortho…….

En die vijf minuten tussen twee lessen, waarin je de tijd hebt om naar de volgende les te komen, is dat Eigen Tijd? Sommige leerlingen vinden van wel. Dus je scrolt je weer even een duimbreuk op je mobiel, propt van alles met véél koolhydraten en suikers je systeem in, geeft een voorbijganger nog even een beuk, brult iets in straattaal naar de andere kant van de aula en verschijnt precies twee seconden voor de bel weer bij de volgende docent aan de deur. ‘Goeiemíddag meneer!’ Er kan weer een uurtje gestolen tijd beginnen.

Wanneer we als school graag willen dat leerlingen in hun Eigen Tijd iets voor school doen, stellen we er soms een kleine beloning tegenover. Of onze Eeuwige Dankbaarheid. Helpen met een Meeloopdag, Open Huis. Vaak hangt het succes van een evenement juist af van de hoeveelheid Eigen Tijd die mensen er in willen stoppen. Zowel leerlingen als docenten. Misschien is dat wel een mooie omschrijving voor ‘motivatie’ , of het veelgehoorde woord ‘passie’: de hoeveelheid Eigen Tijd die je bereid bent ergens in te steken.

Dat laatste deden twee leerlingen uit één van onze brugklassen afgelopen zaterdagmiddag.

Bij de voorstelling ‘Kom bevrijden’, een gedramatiseerde voorstelling over twee hedendaagse problemen, te weten ‘milieu’ en vluchtelingen’ in de dorpskerk in Twello, lazen zij ieder een gedicht voor dat ze zelf hadden geschreven. Onze school was benaderd door de organisatoren. Of twee leerlingen een gedicht wilden schrijven en voordragen. Dat lijkt een kleine moeite, maar hey, leerlingen hebben ook nog een leven. Sporten, soms op zeer hoog niveau, zie onze topschaatsster uit Mavo 3 bijvoorbeeld, deelnemen aan voorstellingen van eigen verenigingen, vriendschappen en mobiele netwerken onderhouden en niet te vergeten…..huiswerk! Maar ze waren er. Met ieder een prachtig gedicht. Een collega bracht een klein cadeautje mee en dat hadden de organisatoren ook nog eens gedaan. Want zulke dingen doen in je Eigen Tijd, dat mag je best een beetje belonen.

De recente klimaatmars werd op een zondag gehouden. Wellicht omdat veel werkgevers hadden gezegd: ‘Wat? Meelopen in een klimaatmars?’
‘Dat doe je maar in je Eigen Tijd!’