Een steen in de muur

Bert Jansen laat u de sfeer proeven op het Veluws College Twello. In deze blog schrijft Bert, docent Nederlands en maatschappijleer op deze middelbare school, over ontroerende, grappige of confronterende belevenissen, vaak gekoppeld aan de actualiteit.

16 mei 2018

We zitten deze week alweer een jaar in ons ‘nieuwe’ (hoe lang blijft nieuw nieuw?) gebouw. Wat is er veel gebeurd in dat jaar! Nieuwe leerlingen, nieuwe collega’s, prachtige projecten, gastlessen, veel belangstellende bezoekers, een gezonde kantine, de eerste diploma-uitreiking in het nieuwe gebouw, alles ‘voor het eerst’ kortom, de school is gaan leven… Die cirkel van het eerste jaar is rond. We reizen verder.

Ook nu beginnen onze examenkandidaten weer bij flink hoge temperaturen aan hun ‘laatste rechte eind.’ Natuurlijk houden we als schoolgenoten rekening met ze. Door geen bel te laten gaan en de pauzes voor zover mogelijk buiten door te brengen. Alle kleine beetjes helpen. Een beetje stiller zijn, een beetje rustiger die trap op of af.

De namen van de leerlingen die onze school, als het goed is, gaan verlaten, zijn bekend. De namen van de leerlingen die straks nieuw gaan beginnen, ook. Namen. Je zou kunnen zeggen dat ons gebouw is gemaakt van de namen van alle leerlingen die er ooit hebben gezeten. Zo heeft iedere steen heeft een naam. Of krijgt er nog een. Of we meer stenen hebben dan er ooit leerlingen waren durf ik niet te zeggen. Feit is dat we al die namen uit de afgelopen jaren nodig hadden om de muren te bouwen die een school maken. Zonder leerlingen geen school. Tenminste, geen school die lééft!

En de docenten? Ook die zijn stenen in die muur. Namen. Misschien onthoud je er een aantal. Een tijdje. Een jaar. Een aantal jaren. En die paar, of die ene, misschien wel de rest van je leven. Die ene docent die jou inspireerde om… Of je het laatste zetje gaf dat je nodig had, waardoor je wist: ik kan het! Of die naar je luisterde toen je het even moeilijk had. Met je meeliep in een moeilijke periode in je leven. Of je wees op jouw talent en je stimuleerde er iets mee te doen.

In 1979 bracht de band Pink Floyd het album ‘The Wall’ uit. Daarop stond het nummer ‘Another brick in the wall.’ Het ging over een schoolsysteem dat iedere leerling uitperste tot een soort eenheidsworst. Leraren waren sarcastische, schreeuwende drilmachines die alleen benadrukten wat je NIET goed deed. Leerlingen zongen in de bijbehorende clip:

‘We don’t need no education, we don’t need no thought control.

No dark sarcasm in the classroom,

Teachers, leave those kids alone…..Hey teacher! Leave us kids alone!

All in all you’re just another brick in the wall…….’

Gelukkig is er veel veranderd. Het klopt dat je als docent maar een steen bent in de muur. Maar niet een muur die jou tegenhoudt om te doen wat je echt wilt. Die, zoals ooit De Berlijnse Muur deed, je belet in vrijheid een keuze te maken. Niet voor niets werd het album The Wall in 1990 in Berlijn uitgevoerd om het neergaan van die Muur te vieren. Een aantal collega’s ging het afgelopen weekeinde op excursie naar Berlijn. Ze zagen hoe onvrij het ooit was en hoe vrij nu. Ze spoten de naam van onze school in prachtige, vrije, kleurige graffitiletters op een deel van de muur. Symbolischer kan het niet!

Misschien heb je, wanneer je straks deze school verlaat, een docent gehad die voor jou een belangrijke steen in de muur was. De muur die eerst jouw school was, later misschien jouw huis wordt, jouw gebouw. Je leven. De muur die je veiligheid biedt, maar als het goed is ook een deur naar buiten heeft.

Ik had wel een paar docenten die belangrijke stenen in m’n muur waren. Eéntje ervan is de reden dat ik ben blijven schrijven.

Succes met jullie examens!

Vergeet niet héél af en toe naar buiten te kijken. Want daar, buiten de muren is het, waar je dit allemaal voor doet.

En ook de muren van deze school hebben deuren. Waardoor je straks naar buiten mag.

Je laat jouw steen, jouw naam, achter.

Hopelijk neem je er ook een paar mee…