Luisteren en liken

Bert Jansen laat u de sfeer proeven op het Veluws College Twello. In deze blog schrijft Bert, docent Nederlands en maatschappijleer op deze middelbare school, over ontroerende, grappige of confronterende belevenissen, vaak gekoppeld aan de actualiteit.

29 november 2017

We naderen de maand december. Op de snelweg richting Dokkum werd een aantal bussen met anti-Zwarte Piet-demonstranten geblokkeerd. De bussen kwamen vanuit Amsterdam. Was het omdat Friezen Amsterdammers ook als een soort ‘buitenlanders’ zien? In dat geval zouden de demonstranten al gediscrimineerd zijn vóórdat ze daartegen konden demonstreren…

Ingewikkeld. Beroemde Twellonaar Jan Terlouw sprak in het AD gelukkig weer wijze woorden. Tegenstanders van Zwarte Piet moeten begrijpen dat gewoontes (hij gebruikte niet het woord ‘cultuur’) ‘diep zitten’ en dat het tijd kost die gewoontes te veranderen. En adepten van Zwarte Piet zouden moeten begrijpen dat er wel degelijk racistische elementen aan zitten die niet meer van deze tijd zijn. Laten we begrip voor elkaar hebben en het kinderfeest niet laten ontaarden in geweld en gescheld. ‘Stop daarmee!’, eindigde hij zijn korte betoog.

Like!

Wanneer ik dat doe met een bericht (zoals dat van hierboven) geef ik daarmee aan dat ik het leuk vind, of het er mee eens ben. Bij jongeren schijnt dat niet zo te werken. Uit onderzoek bleek dat zij ‘liken’ zien als een soort lees- of kijkbevestiging. Los van de inhoud. Dat zou dan moeten verklaren waarom gefilmde en online geplaatste vechtpartijen en pesterijen massaal geliked worden. Beter een like dan helemáál niet reageren of een afkeurende opmerking maken blijkbaar. Kunnen ze bij Google niet een knop bedenken die zoiets betekent als: ‘Hey (FB) vriend(in), ik ben zóóóóó blij met jouw vriendschap, maar deze begrijp ik ff niet… volgende keer beter(schap), check je lááááááter!’

En dan zo’n smiley die aan het nadenken is. Of zwaait met een zakdoek. Het is maar een idee.

De jongeren hadden het weer zwaar te verduren in de media. Muziek luisteren kunnen ze óók al niet meer, want vanwege het gebrekkige aanbod in muziek én muziekonderwijs komen ze niet meer verder dan wat lusteloos luisterzappen op de top 40 playlist, volgens de geleerden. Tja, zolang wij die top 40 volstoppen met geautotunede liedjes die allemaal op elkaar lijken (‘liken?’), krijg je ook de neiging te gaan zappen en raak je snel verveeld. Muzikaal behang. Regelmatig krijg ik op mijn vraag van welke muziek een leerling houdt, het antwoord: ‘Kwenie… alles wel… top 40 muziek…’

Top 40 muziek is blijkbaar een muzieksoort geworden. Een aantal heeft een specifiekere voorkeur en is echt ‘into’ een band of artiest. En kent daar dan ook alles van. De afgelopen periode gaf ik één keer in de week een lesje over ‘Nederpop’. Samen luisteren (en kijken) naar Nederlandstalige muziek. Van Doe Maar tot De Jeugd van Tegenwoordig (twee prachtige bandnamen al) en alles ertussenin. Gewoon eens een lied he-le-maal uitluisteren en snappen waar het over gaat. Soms herkenning (‘Hee! Dat draait mijn vader altijd in de auto!’), soms écht te saai en soms serieus tranen oproepend vanwege de tekst of de sfeer die je in een bepaalde stemming brengt. Aan het eind van de les vroeg ik dan: ‘Wie van jullie heeft er een lied dat je wilt inbrengen?’ Een keer werd er een voor mij onbekende rapper genoemd. ‘Waarom heb je die gekozen?’ ‘Euh… gewoon… wel een lekker nummer…’ De leerling had niet echt een idee waarover het nummer ging. Ik zocht een versie met meelopende lyrics en hoorde en zag mét de klas een heel mooie, creatief met taal gemaakte rap van een jongen die vertelde waardoor hij in de criminaliteit was geraakt en zich in het refrein verontschuldigde naar zijn moeder. Ik heb ‘m die week nóg drie keer beluisterd.

Het is weer Top 2000-tijd. Daar zit best heel veel moois tussen. Ik hoop dat Bohemian Rhapsody van Queen weer op 1 staat. Dat lied veranderde míjn muzikale leven als twaalfjarig jongetje in één klap.

En waarom? Daar kan ik een les aan besteden…

Ga lekker luisteren, neem de tijd, luister eens een heel album, sluit je ogen, geniet van muziek. Het is zo prachtig!

Careful what you ‘like’… but love what you listen to!