mobiele brigades en burger-meesters

Bert Jansen laat u de sfeer proeven op het Veluws College Twello. In deze blog schrijft Bert, docent Nederlands en maatschappijleer op deze middelbare school, over ontroerende, grappige of confronterende belevenissen, vaak gekoppeld aan de actualiteit.

12 oktober 2017

‘Je bent jong en je wilt wat.’ Ooit was dit de slogan van radio- en t.v.-zender Veronica.
Wat wilde je dan als jongere, of wat moest je willen van Veronica? Nou, in elk geval niet naar dezelfde suffe saaie muziek als je ouders luisteren en ook niet naar dezelfde programma’s kijken. In die tijd werd de slagzin trouwens regelmatig verdraaid tot: ‘Je bent wild en je jongt wat…’ Voorbehoedsmiddelen waren er weliswaar al een tijdje, maar die waren ook niet echt hip.

Nieuw was het niet hoor, de gedachte dat jongeren ‘anders’ moesten zijn. Bij maatschappijleer is er een heel hoofdstuk aan het thema ‘jongeren’ gewijd. Er zijn leuke vlogfilmpjes, bijvoorbeeld: ‘Tien voordelen van jong zijn.’ Geen verantwoordelijkheden als een eigen huis met topzware hypotheek, ouders die nog van alles voor jou regelen, enzovoort. Wel met een knipoog natuurlijk. Serieuzer was het filmpje waarin het ontstáán van die jongerencultuur belicht werd.

Ooit was er een tijd waarin je nauwelijks vrije tijd had en ook nog geen zakgeld kreeg of er een bijbaantje op kon nahouden. Op zaterdag naar school! Vergeet het maar dat je je eigen jeugdcultuur kon vormen. Want dat kost namelijk geld! Andere kleding gaan dragen dan de suffe stilo van je ouwelui, een brommer kopen, je eigen muziek scoren en beluisteren. Vanaf de jaren ’50 begon dat een béétje te ontstaan. Er kwam meer vrije tijd en meer geld. Maar: lang haar was vies, Elvis was pervers, brommers en scooters waren voor luilakken, volgens de ‘oudjes’. Vanaf het moment dat in het filmpje de jaren ’60 werden belicht, zag ik mijn eigen jeugd voorbijkomen. Zwart-wit televisie, hooguit drie zenders, radio (!) Veronica, platenspelers, familieprogramma’s waar je met z’n allen naar keek op zaterdagavond, de autoloze zondag, protestzangers. Leuk om daar zelf over te vertellen, al ben ik ‘maar’ van ’62 en rolde (of rolscháátste) ik op m’n achtste alweer 1970 in.

Een leerling wist al te vertellen dat zijn ouders altijd zeggen: ‘Geniet maar van je schooltijd, later besef je pas hoe zorgeloos die was…!’ Instemmend geknik. Bekende uitspraak van je ouwelui. Leg dat maar eens uit aan zo’n kudde stressende toetsenslikkers en cijferfetisjisten. Hoezo onbezorgd? En trouwens, waarop slaat die titel boven dit stukje? Hmmm, tja, hoe praat ik dát nou nog recht? O ja, ik vond en vind het zo’n groot verschil, samen met het hele gezin voor een klein zwart-wit teeveetje naar het hetzelfde programma kijken en één telefoon in huis, met nu iedereen z’n eigen NetFlix-account, kijken, waar en wanneer jij wilt en die mobiele brigade die onze lokalen en aula bevolkt, altijd maar op die telefoontjes kijken, je arm als aangegroeide selfiestick, ‘waar hebben we?’ (les), wie heeft er gevlogd, wat is hip en wat dip, wat is de nieuwste trend, heb ik iets gemist, ben IK nog leuk, laatste nieuws, buienradar, what’s up en what’s app, klein potje digitaal pesten, ff gamen, fotootje bewerken, download, verzend, enz.

Tja…..ik doe het zelf ook. Want ‘je bent oud en je wilt (nog) wat.’
O ja. En die lieve burgemeester van Amsterdam. Die in z’n afscheidstekst zei: ‘Zorg goed voor onze stad en voor elkaar.’ Die maakte met één zinnetje ‘de burger meester.’ Door te vragen om verantwoordelijkheid voor elkaar. Ook wanneer hij er niet meer was.
Wat zou het mooi zijn. Een stad zonder burgemeester, waarin iedere burger meester is.
Of als experiment, op school. Een dagje zonder directie en docenten, personeel. Zelf zorgen voor de school en voor elkaar. Denk er maar eens over in de vakantie…

Fijne, onbezorgde vakantie!