Brokken Jok

Ik mag iedereen deze maand nog de beste wensen
wensen, bij deze dus! Hoewel ik dan meteen altijd
denk: Wie ben ik om te denken dat uitgerekend
míjn wensen de beste zouden zijn? En meen ik dat
écht? Hoe kan dat, wanneer ik ze aan iederéén wens?
We zitten inmiddels alweer zover in januari, dat de
tijd van wensen en voornemens in de wintermist lijkt
verdwenen. De eerste stoppers-met-roken zijn alweer
begonnen en de abonnementen van de sportschool liggen
alweer doelloos in buffetkastlaatjes. De afscheidsspeech van de huidige
president van de Verenigde Staten werd overschaduwd door de mogelijke
schandalen over de aanstaande. Het woord van 2016 was ‘treitervlogger’ en
het woord van 2017 lijkt nu al: ‘nepnieuws.’ Met dat laatste worden we de
afgelopen tijd overspoeld. Het hulpwerkwoord ‘zullen’, in de verleden tijd,
speelt daarbij een belangrijke rol. Iemand ‘zou’ informatie hebben gelekt.
De Russen ‘zouden’ de Amerikaanse verkiezingen hebben beïnvloed.
Dat ‘zou’ ook bij de komende verkiezingen in ons land gebeuren.
Bij ieder filmpje op social media moet je jezelf afvragen of het wel écht is.
Technisch gezien is al bijna alles mogelijk, dus je kunt iedereen wáár dan
ook neerzetten en wát dan ook laten doen of zeggen. Ooit leerde ik van
mijn ouders dat je de waarheid moet spreken. In je eerste levensjaren doe
je dat gewoon keurig en je ouders lijken dat ook te doen. Goed voorbeeld
doet volgen. Totdat blijkt dat Sinterklaas niet bestaat en je ouders heel
anders over de visite praten wanneer die net is vertrokken, dan toen ze er
nog waren. Je denkt: Dat ga ik ook eens proberen! Helaas blijkt dat je bij
iedere poging begint te stotteren, naar je schoenen kijkt en knalrood wordt.
Kansloos. Bovendien werd je ‘in mijn tijd’ dan door je ouders een ‘jokkebrok’
genoemd en dat vond én vind ik één van de lelijkste woorden in onze taal…
dus ik zorgde wel dat dat me niet overkwam. ‘Jokken’, dat klinkt als een
Friese sport met heel oude mensen in joggingpakken, of zoiets. Toch baart
oefening kunst en komt de dag dat het voor de eerste keer lukt: je kan liegen,
eerlijk waar! En je blijft het de rest van je leven doen. We liegen er wat af
met z’n allen. Soms een leugentje om bestwil. Waarom ik m’n nakijkwerk
nog niet af heb. Waarom die leerling z’n verslag niet kon inleveren. Ach, dat
is ook een beetje een sport, ik zei het al. Maar NIEUWS, kom op, dat hoort
toch wáár te zijn? Als we dáár ook niet meer van op aan kunnen, ja, wat
dan? Dan vliegen de brokken jok je om de oren. Even een voorbeeld uit een
willekeurige krant: ‘Het Veluws College Twello zou een goednieuwe school
laten bouwen op het voormalig veilingterrein. De werkzaamheden zouden
momenteel stilliggen. Er zou sprake van zijn dat ze de komende week al gaan
verhuizen.’ ‘De tweede-, derde- en vierdejaars zouden de komende toetsweek
drie toetsen mogen wegstrepen.’ ‘De brugklassen zouden bezig gaan met het
project ‘Over de grens.’ ‘Een aantal docenten zou hebben besloten nooit meer
huiswerk te geven.’ ‘Het oude schoolgebouw aan de Hietweideweg zou na
de verhuizing door de brandweer tot ontploffing worden gebracht. Andere
stemmen beweren dat er een asielzoekerscentrum in zou komen.’ ‘Op de
nieuwe locatie zouden vanaf het volgend schooljaar de leerlingen volledig
het lesprogramma bepalen.’ ’Op de aanstaande open dag zouden bezoekers
tegen betaling per helikopter een rondje boven de nieuwe locatie kunnen
maken.’ Mocht u uit bovenstaande berichten zonder problemen de brokken
jok, oftewel het nepnieuws eruit kunnen vissen, dan maak ik me nog geen
zorgen. Ik ga nog even het nepjournaal van 00.00 uur kijken. Heerlijk!
Bert Jansen
Docent Veluws College Twello